Alcoholvergiftiging onder jongeren is een ernstig en groeiend probleem. Jaarlijks worden honderden kinderen in comateuze toestand opgenomen in het ziekenhuis. Onderzoek van de Radboud Universiteit Nijmegen geeft nu een nieuwe impuls aan de mogelijkheden voor preventie: we moeten populaire kinderen inzetten om het goede voorbeeld te geven aan leeftijdsgenootjes.
Om erachter te komen hoe de invloed van leeftijdgenoten op alcoholgebruik werkt, onderzocht Hanneke Teunissen bij jongeren van 14 en 15 jaar of hun geneigdheid tot drinken afhangt van de status en attitude van leeftijdsgenoten.
Daarvoor bracht ze eerst onder 532 jongeren de populariteit van een aantal medescholieren in beeld. Vervolgens deden 74 jongens mee aan het echte onderzoek. Zij moesten in een digitale chatroom vragen beantwoorden over hun attitude ten aanzien van drinken en alcohol. Terwijl de vragen in beeld verschenen zagen ze ook de antwoorden van hun medescholieren. Het was de deelnemers dus meteen duidelijk wie pro- of anti-alcohol was.
Cola is cooler
De jongens lieten zich in hun antwoorden zowel door populaire als door minder populaire leeftijdgenoten negatief beïnvloeden. Deze invloed was echter niets nieuws: zien drinken doet drinken. Het maakt niet uit wie dat voorbeeldgedrag laat zien. Maar de onderzoekers deden een veel interessantere ontdekking. Als een populaire jongen alcohol afwijst, heeft dat namelijk ook invloed. In ieder geval meer dan wanneer een minder populaire leeftijdgenoot dat doet. Blijkbaar kan een hoge status op een bepaalde manier compenseren voor het niet drinken van alcohol, want de attitude van de 'coole' jongen wordt overgenomen. Ergens in de puberhersens wordt wellicht een nieuwe verbinding gelegd tussen niet-drinken en cool.
Dat resultaat is nieuw, zegt Hanneke Teunissen: "Tot nu toe lag de nadruk altijd op de nadelige invloed van populaire leeftijdgenoten op alcoholgebruik, maar dit onderzoek toont aan dat ze ook een gunstige invloed kunnen hebben."
Groepsdruk
Een volgende stap kan zijn te kijken of de positieve invloed van één enkele populaire jongere stand houdt tegen de pro-alcoholattitude van een hele groep. Dat de positieve invloed werkt in een individuele situatie is nu duidelijk, maar hoe sterk is die invloed precies? En wat kunnen we doen om te zorgen dat niet alleen de attitude verandert, maar ook het gedrag?
Het wordt de laatste jaren steeds duidelijker dat we kinderen niet alleen zo lang mogelijk weg moeten houden bij de alcohol, maar dat we ze ook bewust moeten maken van de gevaren ervan. Het is voorstelbaar dat het als puber meer indruk op je maakt als je leeftijdsgenoten je op deze gevaren wijzen, dan wanneer je ouders dat doen.
Leeftijdgenoten kunnen elkaars alcoholgebruik dus zowel aanwakkeren als temperen. Die conclusie kan belangrijk zijn voor de ontwikkeling van nieuwe alcoholpreventieprogramma's. Kinderen die een alcoholvergiftiging oplopen zijn doorgaans geen probleemjongeren. Het zogenaamde 'comazuipen' komt voor onder jongeren uit alle milieus. Preventie moet dus breed ingezet worden. Laat het mooie nu zijn dat populaire kinderen ook in alle milieus voorkomen; allemaal potentiële preventieve kansen. Nu moeten we hen alleen eerst zelf de juiste keuzes laten maken.
Zie ook artikel: Alcoholgebruik bij kinderen nog schadelijker dan gedacht
Bron
- Teunissen, H. et al. Adolescents’ Conformity to Their Peers’ Pro-Alcohol and Anti-Alcohol Norms: The Power of Popularity. In: Alcoholism: Clinical and Experimental Research, april 2012.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten