Discussies over de invloed van televisie zijn al bijna zo oud als het apparaat zelf. Vaak wordt beweerd dat kinderen er passief en agressief van worden. Ook zouden ze geweld en seks normaal gaan vinden. Echter, wanneer de juiste programma's onder goede begeleiding gekeken zouden worden, kunnen ze er ook profijt van hebben. Hoe zit dat nu precies?
Tv-kijken kan zowel een positieve als negatieve invloed hebben. Dit hangt af van de leeftijd van het kind, van het programma zelf en van de manier waarop televisie wordt aangeboden.
- Kinderen tussen de tweeëneenhalf en vier jaar oud lijken het meest te leren van tv.
- Programma's waarin kinderen direct worden aangesproken in correct Nederlands en die een reactie van kinderen uitlokken zijn het meest educatief.
- Herhaling is vooral voor peuters erg belangrijk, nog belangrijker dan in het dagelijks leven. Dat komt waarschijnlijk doordat kinderen de relatie nog niet leggen tussen de televisie en de realiteit.
- Tv veroorzaakt omgevingsruis. Tijdens een gesprek kan hij dus beter uitgeschakeld worden.
Wanneer aan bovenstaande voorwaarden wordt voldaan, kan het tv-kijken dus leerzaam zijn en de taalvaardigheid bevorderen. We hebben daarnaast echter ook te maken met andere effecten.
Agressieverhogend
Mediageweld verhoogt agressie bij zowel jongens als meisjes, op korte en lange termijn. Dat is al vele malen aangetoond. Maar hoe zit het met het effect van tv op zich? Sommige onderzoekers beweren dat alleen het aanstaan van de tv, zonder überhaupt te kijken, kinderen al agressiever maakt. Anderen wagen zich niet aan zulke uitspraken. Zoals zo vaak staan commerciële belangen objectieve, betrouwbare uitkomsten in de weg.
Mediageweld verhoogt agressie bij zowel jongens als meisjes, op korte en lange termijn. Dat is al vele malen aangetoond. Maar hoe zit het met het effect van tv op zich? Sommige onderzoekers beweren dat alleen het aanstaan van de tv, zonder überhaupt te kijken, kinderen al agressiever maakt. Anderen wagen zich niet aan zulke uitspraken. Zoals zo vaak staan commerciële belangen objectieve, betrouwbare uitkomsten in de weg.
Indirecte effecten
Ook de media-opvoeding van ouders speelt een rol. Sociologe dr. Notten van de Radboud Universiteit Nijmegen heeft aangetoond dat kinderen van ouders die zelf veel tv kijken, het slechter doen op school. Zelfs de uren dat de tv aanstaat wanneer de kinderen al in bed liggen, tellen mee. Vooral amusementsprogramma's die ouders kijken hebben bepaald geen positieve bijdrage aan het niveau dat het kind zal behalen. Ouders die veel voorlezen, brengen daarentegen succesvoller kroost voort.
Ook de media-opvoeding van ouders speelt een rol. Sociologe dr. Notten van de Radboud Universiteit Nijmegen heeft aangetoond dat kinderen van ouders die zelf veel tv kijken, het slechter doen op school. Zelfs de uren dat de tv aanstaat wanneer de kinderen al in bed liggen, tellen mee. Vooral amusementsprogramma's die ouders kijken hebben bepaald geen positieve bijdrage aan het niveau dat het kind zal behalen. Ouders die veel voorlezen, brengen daarentegen succesvoller kroost voort.
Morele ontwikkeling
Televisie kijken leidt echter niet tot moreel verval, zo bepleit communicatiedeskundige Krijnen in haar proefschrift. Zij onderzocht allerlei tv-programma's en ontdekte een gemende deler. Van journaal tot teletubbies, van GTST tot Shownieuws. Bij elk programma pikt de kijker er een moreel thema uit zoals vriendschap, geweld of rechtvaardigheid. "Mensen leren verschillende perspectieven zien en worden gestimuleerd een eigen positie ten aanzien van het thema in te nemen." Hierbij valt op dat kinderen in vergelijking tot volwassenen meer zwart-wit oordelen.
Televisie kijken leidt echter niet tot moreel verval, zo bepleit communicatiedeskundige Krijnen in haar proefschrift. Zij onderzocht allerlei tv-programma's en ontdekte een gemende deler. Van journaal tot teletubbies, van GTST tot Shownieuws. Bij elk programma pikt de kijker er een moreel thema uit zoals vriendschap, geweld of rechtvaardigheid. "Mensen leren verschillende perspectieven zien en worden gestimuleerd een eigen positie ten aanzien van het thema in te nemen." Hierbij valt op dat kinderen in vergelijking tot volwassenen meer zwart-wit oordelen.
Sportprogramma's bleken overigens de enige uitzondering: deze stimuleren onze morele ontwikkeling doorgaans niet. Hooguit wanneer het gaat over de vraag of en hoe keepers zich mogen verdedigen als zij worden aangevallen door losgeslagen 'supporters'.
Conclusie
Als we de diverse bronnen overzien, is er weinig bewijs dat de beeldbuis zelf kinderen slechter of dommer maakt. Ze kunnen er zelfs iets van leren. Maar pas op: dat betekent niet dat ouders hun kinderen onbeperkt tv kunnen laten kijken. Meer dan één televisie per huishouden werkt sowieso averechts! Dit betekent namelijk vaak dat huiswerktijd verloren gaat aan tv-tijd op de slaapkamer. Verder zijn alle onderzoekers het eens dat ouders grenzen moeten stellen aan de tv-tijd voor kinderen. En minstens zo belangrijk, dat ze weten waar hun kind naar kijkt.
Als we de diverse bronnen overzien, is er weinig bewijs dat de beeldbuis zelf kinderen slechter of dommer maakt. Ze kunnen er zelfs iets van leren. Maar pas op: dat betekent niet dat ouders hun kinderen onbeperkt tv kunnen laten kijken. Meer dan één televisie per huishouden werkt sowieso averechts! Dit betekent namelijk vaak dat huiswerktijd verloren gaat aan tv-tijd op de slaapkamer. Verder zijn alle onderzoekers het eens dat ouders grenzen moeten stellen aan de tv-tijd voor kinderen. En minstens zo belangrijk, dat ze weten waar hun kind naar kijkt.
Bronnen
- Krijnen, T. There Is More(s) in Television. Studying the relationship between television and moral imagination. Dissertatie Universiteit van Amsterdam, 2007.
- Website Kennislink. Onderwijsprestaties van kinderen met ouders die veel tv kijken blijven achter.
- Website Foobie. De invloed van televisie op de taalontwikkeling
- Website Pedagogiek.net. Media-effecten nog steeds onderschat.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten