donderdag, 06 oktober 2011
Eén op de acht jongeren heeft last van lichamelijke ongemakken waar geen medische oorzaak voor te vinden is. Deze klachten hebben, hoe onzichtbaar ook, vaak een grote impact op het dagelijks leven.
Dr. Janssens, onlangs gepromoveerd aan het UMC Groningen, heeft in kaart gebracht waar deze klachten precies mee samenhangen. Ingewikkeld genoeg blijkt het om drie verschillende soorten invloeden te gaan.
- biologische processen (lichamelijke stressreactie, puberteitsontwikkeling)
- psychologische risicofactoren (angst, depressie en stressbeleving)
- sociale risicofactoren (overlijden of scheiding ouders, overbeschermende ouders, schoolverzuim).
De meest voorkomende onbegrepen lichamelijke klachten zijn: hoofdpijn, vermoeidheid, buikpijn, spierpijn en duizeligheid. De onderzoekster baseert haar conclusies op een langlopend onderzoek bij 2230 jongeren.
Biologische processen
Vooral jongeren met een abnormale hartslag of afwijkingen in de hoeveelheid stresshormoon (cortisol) bleken gevoeliger voor bepaalde lichamelijke klachten. Verder namen vermoeidheid, duizeligheid en spierpijn opmerkelijk toe in de puberteit, terwijl dit voor hoofdpijn en buikpijn niet het geval was. De biologische invloeden verschilden dus per type klacht.
Vooral jongeren met een abnormale hartslag of afwijkingen in de hoeveelheid stresshormoon (cortisol) bleken gevoeliger voor bepaalde lichamelijke klachten. Verder namen vermoeidheid, duizeligheid en spierpijn opmerkelijk toe in de puberteit, terwijl dit voor hoofdpijn en buikpijn niet het geval was. De biologische invloeden verschilden dus per type klacht.
Psychologische risicofactoren
Zijn zaken als angst en depressie nu de oorzaak van lichamelijke klachten, of vooral het gevolg er van? Dr. Janssens' antwoord luidt: allebei. Angstige en depressieve jongeren hebben enerzijds een verhoogde kans om onverklaarde lichamelijke klachten te ontwikkelen, maar de klachten kunnen op hun beurt de jongeren ook weer angstiger en depressiever maken. Een vicieuze cirkel!
Zijn zaken als angst en depressie nu de oorzaak van lichamelijke klachten, of vooral het gevolg er van? Dr. Janssens' antwoord luidt: allebei. Angstige en depressieve jongeren hebben enerzijds een verhoogde kans om onverklaarde lichamelijke klachten te ontwikkelen, maar de klachten kunnen op hun beurt de jongeren ook weer angstiger en depressiever maken. Een vicieuze cirkel!
Sociale risicofactoren
Jongeren die aangaven dat ze hun ouders overbeschermend vonden, bleken meer klachten te hebben. Overbescherming heeft dus een aantoonbaar averechts effect.
Leerlingen die veel ongeloorloofd verzuimden, hadden eveneens meer last van onverklaarde lichamelijke klachten dan leerlingen die dit niet deden. Ook het effect van pesten werd in dit kader onderzocht, maar dit leverde tegenstrijdige resultaten op. Enerzijds ervaren gepeste jongeren minder stress (en dus minder lichamelijke klachten) door niet naar school te gaan. School is immers vaak de omgeving waar het pesten plaatsvindt. Anderzijds bleek het thuiszitten zelf zoals gezegd weer ongunstig voor de klachten. Vermoedelijk komt dit doordat je thuis meer gefocust bent op jezelf. Lichamelijke klachten krijgen meer aandacht en worden groter.
Jongeren die aangaven dat ze hun ouders overbeschermend vonden, bleken meer klachten te hebben. Overbescherming heeft dus een aantoonbaar averechts effect.
Leerlingen die veel ongeloorloofd verzuimden, hadden eveneens meer last van onverklaarde lichamelijke klachten dan leerlingen die dit niet deden. Ook het effect van pesten werd in dit kader onderzocht, maar dit leverde tegenstrijdige resultaten op. Enerzijds ervaren gepeste jongeren minder stress (en dus minder lichamelijke klachten) door niet naar school te gaan. School is immers vaak de omgeving waar het pesten plaatsvindt. Anderzijds bleek het thuiszitten zelf zoals gezegd weer ongunstig voor de klachten. Vermoedelijk komt dit doordat je thuis meer gefocust bent op jezelf. Lichamelijke klachten krijgen meer aandacht en worden groter.
Deze laatste categorie factoren zijn het makkelijkst te veranderen en bieden dus de beste mogelijkheden voor preventie en aanpak van onverklaarbare lichamelijke problemen. Het nut van de volkswijsheden 'er op uit gaan' en ' een frisse neus halen' lijkt op basis van deze resultaten wetenschappelijk aangetoond.
- Website UMC Groningen [accessed oktober 2011] http://www.umcg.nl/. Meer zicht op onverklaarde lichamelijke klachten bij jongeren. origineel artikel
Geen opmerkingen:
Een reactie posten